Overslaan en naar de inhoud gaan

Sociaal ondernemerschap zelfbeoordeling

01
Niet begonnen
02
Niet begonnen
03
Niet begonnen
04
Niet begonnen
05
Niet begonnen
06
Niet begonnen
07
Niet begonnen
Beoordeel elke module en geef deze een score op een schaal van 0 t/m 10. Als u geen antwoord hebt of als de vraag niet relevant is voor uw situatie, zet de cursor dan op “Geen antwoord” links op de schaal.
Hulp

Cultuur omtrent sociaal ondernemerschap heeft te maken met lokale tradities en activiteiten, inclusief die van bestaande maatschappelijke organisaties en organisaties in de sociale economie. U gaat na of er inspanningen worden gedaan om bewustwording op gang te brengen over sociaal ondernemerschap en of er ondersteuning is voor burgerinitiatieven en organisaties in de sociale economie. Ook wordt u gevraagd in welke mate aanbieders van onderwijs sociaal ondernemerschap bevorderen door middel van formeel en niet-formeel leren en of universiteiten onderzoek op dit gebied verrichten. Ten slotte wordt u gevraagd om te beoordelen in welke mate er regelmatig statistische gegevens over sociale ondernemingen worden verzameld en geanalyseerd.
Hulp bij deze module
Richtsnoeren:
Woordenlijst:
Aanbestedende instanties
De aanbestedende instantie kan de staat zijn, regionale of lokale autoriteiten, publiekrechtelijke lichamen of verenigingen gevormd door een of meer van dergelijke instanties of een of meer van dergelijke publiekrechtelijke organen.C
Aandelenmaatschappij
Een juridische vorm die over het algemeen wordt gekenmerkt door de volgende eigenschappen: een vorm van een aandelenmaatschappij die gewoonlijk wordt gebruikt door organisaties met winstoogmerk, meestal opgericht voor commerciële doeleinden om winst te verdelen onder aandeelhouders, die eigendom is van zijn aandeelhouders en die doorgaans winst verdeelt onder aandeelhouders in verhouding tot hun participatie.
Achtergestelde schulden en achtergestelde leningen
Dit zijn leningen die als laatste worden terugbetaald aan investeerders, maar vóór de aandelen. Investeerders hebben een lagere (ondergeschikte) status ten opzichte van de normale of niet-achtergestelde schuld en komen dus bij een terugbetaling na de niet-achtergestelde schuldeiser. Dit komt omdat achtergestelde schulden een hoger risico met zich meebrengen en vaak een hogere rente of opbrengst hebben.
Animus donandi
De formele wil tot schenking, tegenover het per ongeluk of onder druk geven van iets als geschenk
Boot- strapping
Een situatie waarin een ondernemer een onderneming opstart en laat groeien met enkel eigen persoonlijke financiële middelen en de inkomsten van de onderneming.
Collectieve impactinitiatieven
Initiatieven met maatschappelijke impact zijn langetermijnverbintenissen van een groep belangrijke actoren uit verschillende sectoren met een gemeenschappelijke agenda om een specifiek maatschappelijk probleem op te lossen. Hun acties worden ondersteund door een gedeeld meetsysteem, elkaar versterkende activiteiten en voortdurende communicatie, en worden bemand door een onafhankelijke backbone-organisatie.
Converteerbare leningen
Ongedekte lening of achtergestelde leningen, met de optie (voor dedebiteur of de kredietgever) om de lening om te zetten in aandelen. De financiële dienstverlener of venture philanthropy-organisatie kan ervoor kiezen om de lening te converteren wanneer de perspectieven voor financieel rendement onverwacht gunstiger worden, waardoor de mogelijkheid wordt geboden om extra rendement op de investering te genereren via een aandelenbelang met opwaarts potentieel in plaats van via een lening met beperkte financiële winsten. Anderzijds kan dit instrument ook worden gebruikt in situaties waarin het vooruitzicht op terugbetaling van leningen mogelijk lager zal zijn dan aanvankelijk verwacht, waardoor het sociaal ondernemerschap van een verplichting af kan komen en deze kan omzetten in een vorm van financiering die niet kan worden teruggevorderd.
Coöperatie
Een rechtsvorm die over het algemeen wordt gekenmerkt door de volgende eigenschappen: gezamenlijk eigendom van en democratisch bestuurd door de mensen die er werken, handel drijven via de coöperatie of gebruik maken van haar producten of diensten; de coöperatie kan bijna 2 elke missie nastreven, mits er sprake is van een gemeenschappelijke economische, sociale of culturele behoefte of belang dat wordt gedeeld door leden van de coöperatie; winsten kunnen worden verdeeld onder haar leden.
Feitelijke sociale ondernemingen
Entiteiten die in de praktijk als sociale ondernemingen handelen, maar die moeilijk of onmogelijk te onderscheiden zijn van andere bedrijven.
Financiering
Hierbij ontvangen sociale ondernemingen kapitaal of geld voor zakelijke doeleinden, dat meestal wordt geleverd door de relevante financiële actoren.
Fondsgelden
Fondsen die door de publieke of particuliere sector worden verstrekt voor een specifiek doel.
Geduldig kapitaal
Een vorm van kapitaal op lange termijn. De investeerder is bereid om een financiële investering te doen in een onderneming zonder een financieel rendement op de korte termijn te verwachten. De investeerder ziet af van elk financieel rendement, meestal tot overeengekomen doelen worden bereikt, zoals een overeengekomen omzetniveau. Daarbij is de investeerder vooral geïnteresseerd in de sociale impact die de onderneming bereikt. Als de onderneming haar doelstellingen met betrekking tot de sociale impact niet haalt, kan dit aanleiding geven tot de terugbetaling van het kapitaal of het betalen van rente.
Gewaarborgde/ongedekte leningen
Leningen kunnen worden gegarandeerd door de te financieren activa of tegen alle activa van de onderneming. De lening kan ook ongedekt zijn, wat betekent dat als het te financieren initiatief niet voldoende inkomsten genereert en er niet genoeg inkomsten zijn uit andere bronnen, de belegger alle of een deel van zijn geld verliest.
Hybride financiering

De toewijzing van financiële middelen aan resultaatgerichte overeenkomsten, waarbij verschillende soorten financieringsinstrumenten en investeerders worden gecombineerd.

Impact investing
Een beleggingsvorm die zowel sociale impact als financieel rendement nastreeft. Dit wordt ook wel 3D-belegging genoemd omdat het niet alleen rekening houdt met risico's en rendement bij het nemen van beslissingen over investeringen, maar ook met de sociale en ecologische gevolgen. Het onderscheidt zich van verantwoord beleggen of ESG-beleggen, omdat er wordt gezocht naar mogelijkheden om een positieve sociale, ecologische of culturele impact te creëren.
Investeringsbereidheid
Dit werk helpt ondernemingen zich bereid te tonen om schulden, aandelenkapitaal of andere soorten investeringen aan te gaan. Voor degenen die niet overgaan tot investeringen, hebben de inspanningen om investeringsbereidheid te creëren mogelijk geholpen om geld beter te begrijpen en met meer vertrouwen bedrijfs- en financiële modellen voor te bereiden. Investeringsbereidheid kan worden geboden door ondersteunende organisaties of door investeerders.
Kapitaal
Verwijst naar alle vermogenssoorten die een ondernemer of onderneming bezit, met inbegrip van contanten en activa. Andere vormen van kapitaal kunnen (maar zijn niet beperkt tot) vastgoed, uitrusting, personele middelen en intellectuele eigendom zijn.
Kapitaalfinanciering
Financiering van een organisatie door een investeerder waardoor aan deze investeerder eigendomsrechten worden toegekend. Dankzij deze rechten kan de investeerder delen in de winst van de organisatie, meestal in de vorm van dividenden. Er kunnen diverse investeerders zijn, zoals bijvoorbeeld de oprichters, vrienden, familie, instellingen en angel investors. Durfkapitaalfondsen van filantropische instellingen kunnen van belang zijn voor de kapitaalfinanciering van sociale ondernemingen. Nieuwere en nog experimentele eigendomsstructuren (zoals de Community Interest Company in het Verenigd Koninkrijk) staan een aankoop van aandelen toe, maar stellen een bovengrens in op het financiële rendement.
Leninggaranties en leninggarantiefondsen
Verbintenis van een derde partij om een deel van de verliezen als gevolg van wanbetaling te dekken. Een dergelijke garantie kan worden verstrekt door de overheid en/of een particuliere bedrijfsvereniging. Leninggaranties worden ondersteund door een fonds dat als onderpand fungeert.
Mezzaninefinanciering
Een instrument dat de kloof tussen schulden en aandelen/subsidies overbrugt door middel van een vorm van quasi-aandelen.Er wordt een lening met een hoog risico verstrekt, waarvan de terugbetaling afhangt van het financiële succes van de sociale onderneming.
Niet-achtergestelde schuld
Het geld dat is belegd in een onderneming en waarop een eerste claim tot terugbetaling rust. Dit wordt meestal vertegenwoordigd door effecten in de vorm van een eerste zekerheidsrecht op de activa van het bedrijf. Bij elke terugbetaling of liquidatie hebben de kredietverstrekkers, te beginnen met de niet-achtergestelde schuld, voorrang op de aandelenbeleggers.
Openbare aanbestedingen
Dit verwijst naar de aankoop van goederen, diensten en werken door overheden en staatsbedrijven. Aangezien voor overheidsopdrachten een aanzienlijk deel van het geld van de belastingbetaler wordt aangewend, wordt van de overheden verwacht dat zij deze efficiënt en met inachtneming van de hoogste gedragsnormen uitvoeren om een kwaliteitsvolle dienstverlening te waarborgen en te waken over het publieke belang.
Publiek-private samenwerking

Een samenwerkingsverband tussen de publieke en de private sector met als doel de strategische openbare diensten te moderniseren.

Quasi-aandelen
Dit is een financieel instrument dat tot doel heeft bepaalde eigenschappen van aandelen weer te geven (preferente of gewone aandelen). Het is echter geen schuld of eigen vermogen en heeft meestal de structuur van een belegging, waarbij de terugbetaling gekoppeld is aan de financiële prestaties van de deelneming (bijvoorbeeld de terugbetaling wordt berekend als een percentage van de toekomstige inkomstenstromen van de deelneming)
Rechtspositie
Een rechtspositie is gekoppeld aan diverse rechtsvormen en is doorgaans geënt op fiscale motieven, zoals in het geval van (a) belastingvrijstellingen op schenkingen en inkomstenbelasting voor goede doelen waarvan bepaalde vormen van stichtingen, verenigingen en non-profitorganisaties kunnen genieten, en (b) het belastingvoordeel inzake arbeidsintegratie waarvan ondernemingen in sommige landen kunnen genieten. Er zijn ook voorbeelden van rechtsposities die in sommige landen aan rechtsvormen worden gekoppeld en die in overeenstemming zijn met een lokale interpretatie van 'sociaal ondernemerschap' of 'sociale economie'.
Rechtsvorm
De juridische structuur die door een bedrijf bij oprichting is aangenomen en die gekoppeld is aan de wetgeving, regelgeving en fiscaliteit binnen de lidstaat. Voorbeelden van rechtsvormen zijn onder meer: eenmanszaken, vennootschappen onder firma, stichtingen, verenigingen, coöperaties en rechtsvormen van aandelenmaatschappijen die in de meeste lidstaten bestaan, zij het met lokale variaties. Doorgaans wordt binnen de grondwet, de wetgeving en de jurisprudentie elke juridische vorm als een ander soort of type juridische structuur beschouwd.
Retailbeleggingen
Beleggingen door een individuele belegger, die effecten koopt en verkoopt voor persoonlijk gebruik, en niet voor een ander bedrijf of een andere organisatie.
Royalty
Een vorm van financiering, waarbij de belegger een belang neemt in een product of dienst en een percentage van de baten moet ontvangen als tegenprestatie voor zijn investering.
Schuldfinanciering

Schuldfinanciering is vreemd vermogen dat wordt gebruikt voor de financiering van een bedrijf, hetzij een traditionele onderneming, hetzij een sociale onderneming. Doorgaans is de schuld verdeeld in twee categorieën: kortlopende schulden voor de financiering van dagelijkse transacties en langlopende schulden om de activa van het bedrijf te financieren. De terugbetaling van kortlopende leningen gebeurt meestal in minder dan een jaar. Langlopende schulden worden over een langere periode terugbetaald.

Sociale clausules
Procedures voor openbare aanbestedingen kunnen verwijzen naar sociale en arbeidsnormen waaraan contractanten moeten voldoen om te kunnen inschrijven op overheidsopdrachten. Hiervoor kunnen aanbestedende instanties zich beroepen op sociale clausules.
Sociale impact
Sociale impact wordt meestal gedefinieerd aan de hand van vier belangrijke elementen: (i) de waarde als gevolg van iemands activiteit; (ii) de waarde die begunstigden en alle andere betrokkenen hebben ondervonden; (iii) een impact die zowel positieve als negatieve effecten omvat; (iv) een impact die wordt beoordeeld aan de hand van een benchmark van wat de situatie zou zijn geweest zonder de voorgestelde activiteit.
Sociale onderneming

Een ‘sociale onderneming’ is een actor in de sociale economie die in de eerste plaats een sociale impact wil hebben, in plaats van te streven naar winstverdeling voor eigenaars en aandeelhouders. De sociale onderneming voorziet in goederen en diensten in functie van de markt en doet dit op een ondernemende en innovatieve manier, waarbij ze haar winsten aanwendt om sociale doelstellingen te bereiken. De beleidsvoering is transparant en met verantwoordelijkheidszin, en betrekt in het bijzonder werknemers, consumenten en belanghebbenden die baat hebben bij haar commerciële activiteiten.

Sociale overwegingen
Aanbestedende instanties kunnen, om duurzame ontwikkelings-, sociale en milieudoelstellingen te bereiken, rekening houden met sociale overwegingen bij aanbestedingsprocedures. Sociale overwegingen kunnen worden opgenomen in technische specificaties, selectie- en gunningscriteria, en contractuele uitvoeringsbepalingen.Ze kunnen ook worden gecombineerd met ecologische overwegingen in een geïntegreerde benadering van duurzaamheid bij overheidsopdrachten.
Startfinanciering
Dit is geld dat wordt gebruikt als initiële investering in een startend bedrijf, project, proof-of-concept of productontwikkeling in beginfase.
Stichting
Een juridische vorm die over het algemeen wordt gekenmerkt door de volgende eigenschappen: opgericht door een of meer "stichters"; activa worden toegewezen om een sociale missie te bevorderen; kan worden opgericht om een reeks sociale missies (zoals filantropische, artistieke, culturele of religieuze missies) te bevorderen; activa en overschotten kunnen alleen worden aangewend voor sociale missies vermeld in het reglement en worden niet verdeeld.
Subsidiëring
Geld, eigendom, diensten of iets anders van waarde dat wordt overgedragen aan een organisatie zonder dat die moeten worden terugbezorgd en waarbij geen enkele vorm van eigendomsrecht wordt toegekend aan de donor. Sommige investeerders verlenen in bepaalde gevallen 'restitueerbare 3 subsidies'. Dit kan inhouden dat een subsidie geheel of gedeeltelijk wordt terugbetaald, afhankelijk van wat is overeengekomen. Er kan bijvoorbeeld subsidie worden verleend om fondsenwerving mogelijk te maken, maar als de fondsenwerving succesvol is of de overeengekomen grens overschrijdt, kan een deel van de subsidie worden teruggevorderd.
Terugvorderbare subsidie
Leningen die alleen moeten worden terugbetaald als het project bepaalde vooraf gedefinieerde mijlpalen bereikt. Als de mijlpalen niet zijn bereikt, wordt de terugvorderbare subsidie omgezet in een niet-terugvorderbare subsidie. Dit mechanisme kan worden gebruikt als de sociale onderneming de lening kan terugbetalen aan de social impact-investeerder dankzij het succes van het project.
Uitstappen
Het einde van de relatie tussen de investeerder en de onderneming. De aard van de uitstap zal normaal gesproken worden overeengekomen voor de investering is voltooid. Indien er sprake is van liefdadigheid zal de financier idealiter worden vervangen door diverse andere financiers. De termijn voor de uitstap kan bij aanvang worden overeengekomen. In het geval van een sociale onderneming kan een uitstap bijvoorbeeld de terugbetaling van een lening vereisen en hangt de timing af van het commerciële succes van de onderneming. De verkoop van de onderneming aan een andere sociale onderneming of - vaker - aan een commerciële onderneming kan aanleiding geven tot uitstappen.
Venture philanthropy
Sterkere maatschappelijke organisaties opbouwen door hen zowel financiële als niet-financiële ondersteuning te bieden om hun sociale impact te vergroten is een formule die werkt. De ondersteunde organisaties kunnen liefdadigheidsinstellingen, sociale ondernemingen of sociaal gedreven commerciële bedrijven zijn, waarbij de precieze organisatievorm onderworpen is aan landspecifieke wettelijke en culturele normen.
Vereniging
Een rechtsvorm die over het algemeen wordt gekenmerkt door de volgende eigenschappen: een groep personen of entiteiten die is georganiseerd op basis van een schriftelijke overeenkomst om een gezamenlijke missie na te streven; kan worden opgericht om een brede waaier aan sociale missies te bevorderen; winsten worden aangewend voor de in het bestuursdocument vermelde doeleinden en worden doorgaans niet verdeeld onder leden.
Voorbehouden opdrachten
EU-lidstaten kunnen de toegang tot de gunningsprocedure reserveren voor een specifieke groep exploitanten of voor een specifiek soort diensten.
Work Integration Social Enterprises (WISE’s)
Sociale ondernemingen met als hoofddoel de professionele integratie - binnen de WISE zelf of in reguliere ondernemingen - van mensen die ernstige moeilijkheden op de arbeidsmarkt ondervinden. Deze integratie wordt bereikt door productieve activiteit en opvolging op maat, of door middel van opleiding met als doel de werknemers te kwalificeren. WISE's zijn actief in verschillende sectoren.