Skip to main content

Awtovalutazzjoni tal-intraprenditorija soċjali

01
Mhux mibdi
02
Mhux mibdi
03
Mhux mibdi
04
Mhux mibdi
05
Mhux mibdi
06
Mhux mibdi
07
Mhux mibdi
Ivvaluta kull modulu fuq skala minn 0 sa 10. Jekk m’għandekx tweġiba jew il-mistoqsija mhix rilevanti għall-kuntest tiegħek, jekk jogħġbok poġġi l-cursor fuq “Ebda risposta” fin-naħa tax-xellug tal-iskala.
Għajnuna

Il-kultura ta’ intraprenditorija soċjali tirreferi għal tradizzjonijiet u attivitajiet lokali, inklużi dawk mis-soċjetà ċivili eżistenti u organizzazzjonijiet tal-ekonomija soċjali. Se tesplora jekk isirux sforzi biex titqajjem kuxjenza dwar l-intraprenditorija soċjali u jekk jingħatax appoġġ lil inizjattivi mmexxija miċ-ċittadini u organizzazzjonijiet tal-ekonomija soċjali. Int ser tiġi mistoqsi wkoll sa liema punt il-fornituri tal-edukazzjoni jippromwovu l-intraprenditorija soċjali permezz ta’ tagħlim formali u mhux formali, u jekk l-universitajiet iwettqux riċerka fil-qasam. Fl-aħħar nett, tintalab biex tivvaluta sa liema punt id-data statistika dwar l-intrapriżi soċjali tinġabar u tiġi analizzata fuq bażi regolari.
Għajnuna għal dan il-modulu
Noti ta’ gwida:
Glossarju:
Akkwist pubbliku

Dan jirreferi għax-xiri minn gvernijiet u minn intrapriżi tal-istat ta’ oġġetti, servizzi u xogħlijiet.Peress li l-akkwist pubbliku jammonta għal parti sostanzjali tal-flus tal-kontribwenti, il-gvernijiet huma mistennija li jwettquh b’mod effiċjenti u bi standards għoljin ta’ kondotta sabiex jiżguraw kwalità għolja ta’ għoti ta’ servizzi u jħarsu l-interess pubbliku.

Assoċjazzjoni

Forma ġuridika li b’mod ġenerali tkun ikkaratterizzata mill-karatteristiċi li ġejjin: grupp ta’ individwi jew entitajiet organizzati abbażi ta’ ftehim bil-miktub biex javvanzaw missjoni kondiviża; tista’ tiġi stabbilita biex tkabbar firxa ta’ missjonijiet soċjali; il-profitti jintużaw għall-iskopijiet iddikjarati fid-dokument ta’ regolamentazzjoni u ġeneralment ma jitqassmux lill-membri jew lil persuni oħra.

Awtoritajiet kontraenti

“Awtoritajiet kontraenti” jistgħu jkunu l-Istat, l-awtoritajiet reġjonali jew lokali, il-korpi regolati mil-liġi pubblika jew assoċjazzjonijiet iffurmati minn awtorità waħda jew aktar bħal din jew korp wieħed jew aktar bħal dan li jkunu rregolati mil-liġi pubblika;

Boot- strapping

Sitwazzjoni fejn imprenditur jibda u jkabbar impriża billi juża l-finanzi personali tiegħu stess u d-dħul tal-impriża.

Dejn subordinat u self subordinat:

 Dawn huma tipi ta’ self li jitħallsu lura l-aħħar lill-investituri, iżda qabel l-ekwità. L-investituri għandhom status (subordinat) inferjuri b’rabta mad-dejn normali jew superjuri u għalhekk jikklassifikaw wara d-detenturi ta’ dejn superjuri f’kwalunkwe ħlas lura.Peress li d-dejn subordinat jimplika riskju ogħla u spiss iġorr rata jew rendiment ogħla.These are types of loans that get paid back to investors last, but ahead of equity. Investors have a junior (subordinate) status in relationship to the normal or senior debt and thus rank after the senior debt holders in any repayment. As subordinated debt entails higher risk and often carries a higher rate or yield.

Dejn superjuri

 Il-flus investiti f’intrapriża li jkollha l-ewwel talba biex titħallas lura. Normalment dan jiġi rrappreżentat minn sigurtà fil-forma tal-ewwel imposta fuq l-assi tal-kumpanija. Fi kwalunkwe ħlas lura jew likwidazzjoni, is-selliefa, li jibdew bid-dejn superjuri, għandhom prijorità fuq l-investituri ta’ ekwità.The money invested in an enterprise which has the first claim for repayment. It is usually represented by security in the form of a first charge over assets of the company. In any repayment or liquidation, the lenders, starting with the senior debt, have priority over the equity investors

Filantropija ta’ riskju

Din taħdem biex tibni organizzazzjonijiet soċjali aktar b’saħħithom billi tipprovdilhom kemm appoġġ finanzjarju kif ukoll mhux finanzjarju sabiex jiżdied l-impatt soċjali tagħhom.L-organizzazzjonijiet appoġġjati jistgħu jkunu karitajiet, intrapriżi soċjali, jew negozji kummerċjali mmexxija b'għan soċjali, fejn il-forma organizzattiva preċiża tkun soġġetta għal normi legali u kulturali speċifiċi għall-pajjiż.

Finanzjament

Dan huwa l-proċess li bih l-intrapriżi soċjali jirċievu kapital jew flus jew b’mod aktar ġenerali għal skopijiet kummerċjali, u normalment jingħata mill-atturi finanzjarji rilevanti.

Finanzjament b'dejn

Il-finanzjament b'dejn huwa flus missellfa li jintużaw biex jiġi ffinanzjat negozju, li jkun jew intrapriża tradizzjonali jew intrapriża soċjali. Normalment, id-dejn jinqasam f’żewġ kategoriji: dejn b'terminu qasir biex jiġu ffinanzjati l-operazzjonijiet ta’ kuljum u dejn b'terminu twil biex jiġu ffinanzjati l-assi tan-negozju. Il-ħlas lura tas-self b'terminu qasir normalment iseħħ f’inqas minn sena.Id-dejn b’terminu twil jitħallas lura fuq perjodu ta’ żmien itwal.

Finanzjament ibridu

L-allokazzjoni ta’ riżorsi finanzjarji għal ftehimiet orjentati lejn l-impatt, li tħallat tipi differenti ta’ strumenti ta’ finanzjament u investituri.

Finanzjament intermedju

Strument li jnaqqas id-distakk bejn id-dejn u l-ekwità/l-għotja permezz ta’ xi forma ta’ parteċipazzjoni fid-dħul. Dan jinvolvi l-provvista ta’ self b’riskju għoli, li l-ħlas lura tiegħu jiddependi fuq is-suċċess finanzjarju tal-intrapriża soċjali.

Finanzjament ta’ avvjament

Dan huwa flus li jintuża għall-investiment tal-bidu f’negozju ġdid, proġett, prova tal-kunċett jew l-iżvilupp tal-bidu ta’ prodott.

Finanzjament ta’ ekwità

Il-finanzjament li jingħata minn investitur lil organizzazzjoni li tagħti drittijiet ta’ sjieda lill-investitur. Dawn id-drittijiet jippermettu lill-investitur ikollu sehem fil-profitti tal-organizzazzjoni, normalment fil-forma ta’ dividendi. L-investituri ta’ ekwità huma diversi, inklużi l-fundaturi, il-ħbieb, il-familja, l-istituzzjonijiet u l-investituri informali tal-organizzazzjoni. Il-fondi ta’ filantropija ta’ riskju jistgħu jipprovdu sors ta’ finanzjament ta’ ekwità għall-intrapriża soċjali. Mezzi ta’ sjieda aktar ġodda, u li għadhom sperimentali (eż. kumpanija ta’ interess għall-komunità fir-Renju Unit) jippermettu x-xiri ta’ ekwitajiet iżda jqiegħdu limitu fuq ir-ritorn finanzjarju.

Finanzjament ta’ għotjiet

 Flus, proprjetà, servizzi mhux ritornabbli jew kwalunkwe ħaġa oħra ta’ valur li tiġi ttrasferita lil organizzazzjoni mingħajr ma tingħata xi forma ta’ dritt ta’ sjieda lid-donatur. Xi investituri jużaw “għotjiet ritornabbli” minn żmien għal żmien. Dan jista’ jinvolvi r-ritorn ta’ għotja sħiħa jew parti minnha, skont avveniment miftiehem.Pereżempju, għotja tista’ tingħata sabiex tippermetti l-ġbir ta’ fondi, iżda jekk il-ġbir ta’ fondi jirnexxi jew jaqbeż livelli li jkunu ġew miftiehma, parti mill-għotja tista’ tiġi ritornata.

Finanzjament ibridu: L-allokazzjoni ta’ riżorsi finanzjarji għal ftehimiet orjentati lejn l-impatt, li tħallat tipi differenti ta’ strumenti ta’ finanzjament u investituri.

Fondazzjoni

Forma ġuridika li b’mod ġenerali tkun ikkaratterizzata mill-karatteristiċi li ġejjin: stabbilita minn “fundatur” wieħed jew aktar; talloka assi biex tavvanza missjoni; tista’ tiġi stabbilita biex tkabbar firxa ta’ missjonijiet soċjali (bħal missjonijiet filantropiċi, artistiċi, kulturali jew reliġjużi); l-assi u l-eċċessi jkunu jistgħu jintużaw biss għall-missjonijiet soċjali ddikjarati fid-dokument ta’ regolamentazzjoni u ma jitqassmux.

Forma ġuridika

L-istruttura ġuridika fundamentali adottata minn negozju, li magħha hija marbuta u relatata l-liġi, ir-regolamentazzjoni u t-trattament tat-taxxa tal-Istati Membri primarjament. Eżempji jinkludu l-forom ġuridiċi ta’ impriża individwali, sħubija, fondazzjonijiet, assoċjazzjonijiet, kooperattivi u forom ġuridiċi ta’ kumpanija tal-ishma, li huma preżenti f’ħafna Stati Membri, soġġetti għal varjazzjoni lokali. Tipikament, il-liġi kostituzzjonali, tal-istatu jew il-każistika se jittrattaw kull forma legali bħala tip differenti ta’ struttura legali.

Garanziji għal self u fondi ta’ garanziji għal self

Impenn minn parti terza li tkopri parti mit-telf relatat ma’ inadempjenza ta’ self. Dan jista’ jingħata mill-gvern u/jew minn assoċjazzjoni ta’ impriżi privati. Dan jiġi appoġġjat minn fond li jaġixxi bħala kollateral.

Għotja rekuperabbli

Self li għandu jitħallas lura biss jekk il-proġett jilħaq ċerti stadji importanti li jkunu ġew iddefiniti qabel. Jekk l-istadji importanti ma jintlaħqux, l-għotja rekuperabbli tiġi kkonvertita f’għotja.Dan il-mekkaniżmu jista’ jintuża jekk is-suċċess tal-proġett jippermetti lill-intrapriża soċjali tħallas lura s-self lill-investitur tal-impatt soċjali. 

Impatt Soċjali

L-impatt soċjali normalment jiġi ddefinit b’referenza għal erba’ elementi ewlenin: (i) il-valur li jinħoloq bħala konsegwenza tal-attività ta’ xi ħadd; (ii) il-valur esperjenzat mill-benefiċjarji u mill-persuni l-oħrajn kollha affettwati; (iii) impatt li jinkludi kemm effetti pożittivi kif ukoll effetti negattivi; (iv) impatt li jiġi ġġudikat kontra punt ta’ riferiment ta’ kif kienet tkun is-sitwazzjoni mingħajr l-attività proposta.

Inizjattivi ta’ Impatt Kollettiv

Inizjattivi ta’ impatt kollettiv huma impenji fit-tul li jsiru minn grupp ta’ atturi importanti minn setturi differenti għal aġenda komuni biex tiġi solvuta problema soċjali speċifika.L-azzjonijiet tagħhom jiġu appoġġjati minn sistema ta’ kejl kondiviża, attivitajiet ta’ rinforzar reċiproċi, u komunikazzjoni kontinwa, u huma magħmula minn organizzazzjoni ċentrali indipendenti.

Intenzjoni ta’ donazzjoni:

Ix-xewqa konxja li jingħata rigal, differenti minn meta xi ħaġa tingħata bħala rigal bi żball jew taħt pressjoni.

Intrapriża soċjali

L-“intrapriża soċjali” hija operatur fl-ekonomija soċjali li l-objettiv prinċipali tagħha huwa li jkollha impatt soċjali minflok ma tagħmel profitt għas-sidien jew għall-azzjonisti tagħha. Hija topera billi tipprovdi oġġetti u servizzi għas-suq b’mod intraprenditorjali u innovattiv u primarjament tuża l-profitti tagħha biex tilħaq objettivi soċjali.Hija tiġi mmaniġġjata b’mod miftuħ u responsabbli u, b’mod partikolari, tinvolvi impjegati, konsumaturi u partijiet ikkonċernati li jkunu ġew affettwati mill-attivitajiet kummerċjali tagħha.

Intrapriżi soċjali de facto

Entitajiet li joperaw bħala imtrapriżi soċjali fil-prattika iżda li mhux faċilment jew mhux possibbli li ssir distinzjoni bejnhom u bejn negozji oħra.

Intrapriżi Soċjali ta’ Integrazzjoni fix-Xogħol (WISEs):

Intrapriżi soċjali li l-objettiv prinċipali tagħhom huwa l-integrazzjoni professjonali – fi ħdan il-WISE nfisha jew f’intrapriżi ġenerali – ta’ persuni li jkunu qed jesperjenzaw diffikultajiet kbar fis-suq tax-xogħol. Din l-integrazzjoni tinkiseb permezz ta’ attività produttiva u segwitu mfassal apposta, jew permezz ta’ taħriġ biex il-ħaddiema jiġu kkwalifikati. Il-WISEs huma attivi f’diversi setturi.

Investiment b’impatt soċjoekoloġiku

Forma ta’ investiment li għandha l-għan li tiġġenera impatt soċjali kif ukoll ritorn finanzjarju. Dan huwa magħruf ukoll bħala investiment 3D għaliex ma jikkunsidrax biss ir-riskju u r-ritorn fit-teħid ta’ deċiżjonijiet dwar l-investiment iżda anki l-impatti soċjali u ambjentali. Dan huwa differenti minn investiment responsabbli jew investiment ESG għaliex ifittex opportunitajiet biex joħloq impatt soċjali, ambjentali jew kulturali.

Investiment għall-konsumaturi

Investiment li jkun qed isir minn investitur individwali, li jixtri u jbigħ titoli għall-kont personali tiegħu, u mhux għal kumpanija jew organizzazzjoni oħra.

Kapital

Tirreferi għat-tipi kollha ta’ ġid li jkunu proprjetà ta’ imprenditur jew impriża, inklużi flus u assi. Forom oħra ta’ kapital jistgħu jinkludu (iżda mhumiex limitati għal) proprjetà, tagħmir, riżorsi umani u proprjetà intellettwali.

Kapital paċenzjuż

Forma ta’ kapital fit-tul. L-investitur ikun lest li jagħmel investiment finanzjarju f’intrapriża mingħajr ma jistenna ritorn finanzjarju fil-qrib. L-investitur jiddiferixxi kwalunkwe ritorn finanzjarju, normalment sakemm ma jingħatax bidu għal miri miftiehma, bħal livell miftiehem ta’ fatturat. Sadanittant, l-investitur jiffoka fuq l-impatt soċjali li l-intrapriża tkun qed tikseb.Il-ħlas lura jista’ jingħata bidu jew jintalab l-imgħax fuqu jekk l-intrapriża tonqos milli tissodisfa l-miri tagħha tal-impatt soċjali.

Klawsoli soċjali

Proċeduri ta’ akkwist pubbliku jistgħu jirreferu għal standards soċjali u tax-xogħol li l-kuntratturi jkollhom jissodisfaw sabiex jissottomettu offerta għal kuntratti pubbliċi. Għal dan il-għan, l-awtoritajiet kontraenti jistgħu jużaw klawsoli soċjali.

Kooperattiva

Forma ġuridika li b’mod ġenerali tkun ikkaratterizzata mill-karatteristiċi li ġejjin: tkun bi sjieda konġunta u tiġi kkontrollata b’mod demokratiku mill-persuni li jaħdmu fiha, jinnegozjaw permezz tagħha jew jużaw il-prodotti jew is-servizzi tagħha; tista’ ssegwi kważi kwalunkwe missjoni sakemm ikun hemm ħtieġa jew interess ekonomiku, soċjali jew kulturali li jinqasam mill-membri kollha tal-kooperattiva; tista’ tqassam il-profitti lill-membri.

Kumpanija tal-ishma

Forma ġuridika li b’mod ġenerali tkun ikkaratterizzata mill-karatteristiċi li ġejjin: forma ta’ kumpanija tal-ishma li normalment tintuża minn organizzazzjonijiet bi skop ta’ qligħ, li tipikament tkun stabbilita b’għanijiet kummerċjali biex itqassam il-profitti lill-azzjonisti, li tkun proprjetà tal-azzjonisti tagħha u li tipikament tqassam il-profitt lill-azzjonisti b’mod proporzjonat għall-parteċipazzjoni azzjonarja.

Kunsiderazzjonijiet soċjali

Sabiex jiksbu objettivi ta’ żvilupp sostenibbli, soċjali u ambjentali, l-awtoritajiet kontraenti jistgħu jqisu kunsiderazzjonijiet soċjali fil-proċeduri tal-akkwist. Tista’ tiġi inkluża kunsiderazzjoni soċjali fi speċifikazzjonijiet tekniċi, kriterji tal-għażla, kriterji għall-għoti u klawsoli dwar l-eżekuzzjoni ta’ kuntratt.Il-kunsiderazzjonijiet soċjali jistgħu jitħalltu flimkien ma’ kunsiderazzjonijiet ekoloġiċi f’approċċ integrat biex ikun hemm sostenibbiltà fl-akkwist pubbliku.

Kuntratt riżervat

L-Istati Membri tal-UE jistgħu jirriżervaw id-dritt li jipparteċipaw fi proċeduri tal-akkwist pubbliku għal grupp speċifiku ta’ operaturi jew għal tip speċifiku ta’ servizzi.

Kważi-ekwità

Dan huwa strument finanzjarju li għandu l-għan li jirrifletti xi wħud mill-karatteristiċi tal-ishma (preferenza jew ordinarji).Madankollu, dan la huwa dejn u lanqas ekwità, u normalment jiġi strutturat bħala investiment, fejn il-ħlas lura jkun marbut mal-prestazzjoni finanzjarja tad-destinatarja tal-investiment (eż. il-ħlas lura jiġi kkalkolat bħala perċentwal tal-flussi tad-dħul futuri tad-destinatarja tal-investiment).

Royalty

Forma ta’ finanzjament, fejn l-investitur jagħmel investiment fi prodott jew servizz u għandu jitħallas perċentwal tar-redditu inkambju għall-investiment tiegħu.

Self assigurat/skopert

Is-self jista’ jiġi assigurat kontra l-ass li għandu jiġi ffinanzjat jew kontra l-assi kollha tal-intrapriżi, jew jista’ jkun skopert, li jfisser li jekk l-inizjattiva li tkun qed tiġi ffinanzjata ma tiġġenerax biżżejjed introjtu u ma jkunx hemm biżżejjed introjtu minn sorsi oħra, l-investitur se jitlef xi ftit mill-flus tiegħu jew il-flus kollha

Self konvertibbli

Self skopert jew self subordinat, bl-għażla (jew għad-debitur jew għas-sellief) li jiġi kkonvertit f’investiment ta’ ekwità. Din l-għażla ta’ konverżjoni tista’ tiġi eżerċitata minn fornitur tal-finanzjament jew minn organizzazzjoni ta’ filantropija ta’ riskju meta l-perspettivi ta’ ritorn finanzjarju jiżdiedu għall-għarrieda, li b’hekk joffru l-opportunità li jiġġeneraw ritorn addizzjonali fuq l-investiment billi jkollhom investiment ta’ ekwità b’potenzjal li jiżdied minflok ma jkollhom self b’kisbiet finanzjarji limitati. Inkella, dan l-istrument jista’ jintuża f’sitwazzjonijiet fejn il-prospett ta’ ħlas lura tas-self jista’ jonqos aktar mill-aspettattivi ta’ qabel, b'hekk joffri lill-intraprenditorija soċjali l-possibbiltà li teħles minn obbligazzjoni u tikkonvertiha f’forma ta’ finanzjament li ma jkunx jista’ jiġi reklamat.Unsecured loan or subordinated loans, with the option (either to the debtor or the lender) to convert into equity stake. This option to convert may be exercised by the a finance provider or a venture philanthropy organisation when financial return perspectives unexpectedly rise, thus offering the opportunity to generate additional return on the investment by owning an equity stake with upward potential rather than a loan with limited financial gains. Alternatively, this instrument can be used in situations where the prospect of loan repayment may drop below earlier expectations, hence offering the social entrepreneurship a possibility to get rid of a liability and convert it into a form of funding that cannot be reclaimed.

Status legali

Status legali huwa marbut ma’ għadd ta’ forom ġuridiċi u tipikament jiġi xprunat mit-taxxa, bħal fil-każ ta’ (a) il-ħelsien mit-taxxa tal-karità fuq id-donazzjonijiet u t-taxxa fuq l-introjtu li huma disponibbli għal ċerti forom ta’ fondazzjonijiet, assoċjazzjonijiet jew kumpaniji mingħajr skop ta’ qligħ u (b) l-istatus tat-taxxa tal-intrapriża ta’ integrazzjoni, li jeżisti f’xi pajjiżi. Hemm ukoll xi eżempji ta’ statusijiet legali f’xi pajjiżi li huma marbuta ma’ forom ġuridiċi li jissodisfaw interpretazzjoni lokali ta’ “intrapriża soċjali” jew “ekonomija soċjali”.

Sħubiji pubbliċi-privati

Forom ta’ kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet pubbliċi u s-settur privat li għandhom il-ħsieb li jimmodernizzaw l-għoti ta’ servizzi pubbliċi strateġiċi.

Tħejjija tal-investiment:

Dan ix-xogħol jgħin lill-intrapriżi jħejju ruħhom biex jaffrontaw id-dejn, l-ekwità jew tipi oħra ta’ investiment.Għal dawk li ma jidħlux f’investiment, ix-xogħol ta’ tħejjija tal-investiment seta’ għenhom jifhmu aħjar il-flus u jħejju mudelli kummerċjali u finanzjarji b’aktar kunfidenza.It-tħejjija tal-investiment tista’ tingħata minn organizzazzjonijiet ta’ appoġġ jew minn investituri.

Ħruġ

It-tmiem tar-relazzjoni bejn l-investitur u l-intrapriża. In-natura tal-ħruġ normalment se tiġi miftiehma qabel ma jitlesta l-investiment. Fil-każ ta’ karità, il-finanzjatur idealment se jiġi sostitwit minn taħlita ta’ finanzjaturi oħrajn. It-tul ta’ żmien għall-ħruġ jista’ jinftiehem mill-bidu. Fil-każ ta’ intrapriża soċjali, il-ħruġ jista’ jirrikjedi l-ħlas lura ta’ self, pereżempju, u ż-żmien se jiddependi fuq is-suċċess kummerċjali tal-intrapriża.Il-ħruġ jista’ jirriżulta minn bejgħ ta’ negozju tal-intrapriża lil intrapriża soċjali oħra jew, aktar komunement, intrapriża kummerċjali.